​มหานทีสีพันดอนในฤดูฝน

มหานทีสีพันดอนในฤดูฝน

การเดินทางที่ยาวนานนับ 9 ชั่วโมงจากเมืองหลวงของประเทศไทยไปยังหมู่บ้านหางคอนที่ตั้งอยู่บนเกาะดอนคอนที่อยู่ทางใต้ของแขวงจำปาศักดิ์ในประเทศลาว

บริเวณนี้มีชื่อว่าสีพันดอนเป็นผืนน้ำอันกว้างใหญ่ที่มีเกาะแก่งกว่าสี่พันแห่ง บ้านหางคอนเป็นหมู่บ้านที่ติดกับชายแดนเขมรที่มีเพียงแม่น้ำโขงขวางกั้น ลำน้ำโขงบริเวณนี้เป็นบ่อลึกหรือที่เรียกว่าแก่ง และไหลเชี่ยวในฤดูฝน

บริเวณนี้คือบ้านของปลาโลมาน้ำจืดแหล่งสุดท้ายของประเทศลาว โลมาอิรวดีเป็นสัตว์ที่เลี้ยงลูกด้วยนมที่หายใจด้วยปอดที่หายากชนิดหนึ่งของแม่น้ำโขง เรามาที่นี่เพื่อเฝ้าคอยดูชีวิตของปลาข่า (ชาวพื้นเมืองเรียกโลมาอิรวาดีนี้ว่า ปลาข่า ) สายพันธุ์ที่ใกล้สูญพันธุ์อย่างมากในแม่น้ำโขงแห่งนี้ ด้วยความหวังและการรอคอย

เราเฝ้ารอได้ไม่นาน โลมาอิรวดีตัวหนึ่งได้โผล่ขึ้นมาหายใจเหนือผิวน้ำกลางลำแม่น้ำโขง ครีบหลังที่โค้งมนตัดผ่านผิวน้ำ ปลายจมูกกลมสั้นมุดลงใต้ท้องน้ำ ไม่นานนักปลาโลมาอิรวดีอีกตัวก็โผล่ขึ้นมาหายใจอีกครั้งทางด้านซ้ายมือของตัวแรกที่โผลขึ้น การปรากฎตัวของปลาโลมาน้ำจืดที่บริเวณแม่น้ำโขงแห่งนี้สร้างความตื่นเต้นให้กับเรามากเพราะได้อ่านและฟังข่าวมาจากสำนักข่าวต่างๆในอินเตอร์เน็ตได้ระบุว่าพวกมันได้สูญพันธุ์ไปจากแม่น้ำโขงแห่งนี้แล้ว ทั้งวันเรานับได้ 3 ตัวตรงตามจากข้อมูลที่ชาวบ้านแถวนั้นเล่าให้ฟังว่าโลมาแถวนี้เหลือเพียง 3 ตัวเท่านั้น

การทำประมงของชาวบ้านแถบนั้นทำด้วยวิธีตาข่ายจับปลาที่ทำจากเส้นใยไนลอนใสและมองเห็นได้ยากในน้ำก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ปลาโลมาลดลงอย่างรวดเร็ว

หลังจากเราได้เห็นโลมาอิรวดีตัวเป็นๆในแม่น้ำโขงเราก็ลงเรือแล้วล่องไปตามลำน้ำโขงที่กว้างใหญ่ ไปตามสายน้ำที่ไหลเชี่ยว ไปชมวิถีชีวิตของชาวบ้านที่มีอาชีพหลักคือการประมง ตามเกาะแก่ง ดอนต่างๆ บริเวณปากแม่น้ำที่น้ำโขงไหลตกจากที่สูงลงสู่ที่ต่ำ

เป็นบริเวณจุดศูนย์รวมของชาวประมงที่มาเสี่ยงชีวิต นั่งเรือหรือว่ายน้ำสู้กับกระแสน้ำโขงที่ไหลเชี่ยวเพื่อไปจับปลามาขายหล่อเลี้ยงชีวิต “หลายปีมานี้ หาปลาได้น้อยกว่าแต่ก่อน ตั้งแต่จีนสร้างเขื่อนน้ำโขงก็ขึ้นลงบ่คือเก่า” คำบอกเล่าจากชาวประมงแถบนั้น

แน่นอนครับเมื่อมีเขื่อนเกิดขึ้นวงจรของธรรมชาติจะต้องถูกเปลี่ยนแปลงไปตามกัน สายน้ำก็ต้องเปลี่ยนไปและส่งผลกระทบต่อการดำรงชีวิตของปลาในน้ำและการดำรงชีวิตของผู้คนแถบนั้นแน่นอน

หลังจากเราได้กินฝีมือการย่างปลาเนื้ออ่อนร้อนๆของพี่น้องชาวประมงจนอิ่มหน่ำ

เราก็นั่งเรือไปขึ้นฝั่งเขมรที่อยู่ตรงข้ามกับหมู่บ้านหางคอนแล้วเช่ามอไซด์ขับไปดูน้ำตกแก่งหลี่ผีฝั่งเขมร

จากคำบอกเล่าของอ้ายแขก คนนำทางของเราที่บอกว่าสวยและใหญ่กว่าหลีผีฝั่งเมืองลาว
เสียงกัมปนาทของสายน้ำโขงกระทบกับแนวของแผ่นหินเสียงดังไปทั่วบริเวณ หลี่ผี ช่วงนี้เป็นฤดูน้ำหลาก สายน้ำโขงขึ้นสูงและไหลรุนแรงเชี่ยวกราดกว่าปกติ