เก้าไฮสามขา ต้นไม้มหัศจรรย์แห่งดอยปางยาง

ฤดูแปลผันเปลี่ยนไปตามกาลเวลาผ่านร้อน ผ่านฝน ผ่านหนาววันแล้ววันเล่าเส้นทางขึ้นไปดอยปางยาง ตำบลภูคา อำเภอปัว จังหวัดน่าน ยังเป็นเส้นทางที่ประกอบไปด้วยถนนลูกรัง ถนนดินโคลนในหน้าฝน ถนนฝุ่นตลบในหน้าร้อน ถึงแม้จะมีถนนคอนกรีตบ้างก็ไม่มีมากนักระยะทางรวมแล้วประมาณ 7 กิโลเมตร ระหว่างทางอันแสนลำบากนี้เรายังพบกับสิ่งดี ๆ สิ่งที่สวยงามนั่นก็คือธรรมชาตินั่นเองระยะทางไปบ้านปางยางนั้นอาจจะดูเหมือนยากลำบากแต่ข้างทางนั้นประกอบด้วยป่าไม้อันสมบูรณ์ป่าไร่ป่าเต็งรังป่าไม้เหียงป่าไผ่ซางป่าไผ่บงสลับสับเปลี่ยนกันตลอดเส้นทางขึ้นเขาลงเขาดูสวยงามต้นไม้ใหญ่ข้างๆทางก็ยังเป็นที่พักพิงของต้นกระเช้าสีดาซึ่งเกิดขึ้นมากมายดูแล้วเจริญหูเจริญตาสวยงามเราก็จะได้สัมผัสธรรมชาติอันงดงามและอากาศอันบริสุทธิ์

ระหว่างทางที่เราเดิน ทางไปบ้านปางยางหรือดอยบางยางนั้น เราจะสะดุดตากับต้นไม้ต้นหนึ่ง ซึ่งมีลักษณะเป็นต้นไม้ที่มี 3 ต้นรวมกันเป็นต้นเดียว สองต้นอยู่อีกฟากหนึ่งของถนน และอีกต้นหนึ่งอยู่อีกฟากของถนน ลำต้นทั้ง 3 มารวมกัน แล้วแผ่กิ่งก้านปกคลุมบริเวณพื้นอย่างกว้างขวาง ดูแล้ว มหัศจรรย์ยิ่งนัก

ต้นไม้ต้นนี้มีอายุนับร้อยปีได้สอบถาม จากพ่อหลวงสม กับแม่หลวงศรี ซึ่งเป็นผู้เฒ่าผู้แก่ ที่ชาวบ้านปางยางนับถือ ได้เล่าว่าต้นไม้ต้นนี้ มีมาตั้งแต่ท่านยังเป็นเด็กซึ่งภาษาท้องถิ่นเรียกว่า เก้าไฮ ซึ่งในภาษาไทยเรียกว่าต้นไทร เก้าไฮอายุนับร้อยปีนี้ เหมือนกับช้าง ยืนข้ามถนนตรงกลางต้นที่ ข้ามถนนโค้งแอ่นลงมา เหมือนท้องช้าง เมื่อเราเดินทางเข้าออกหมู่บ้าน เหมือน เราได้ลอดท้องช้างเสริมความโชคดีไปด้วย โรคภัยไข้เจ็บ เคราะห์ร้าย จะไม่มากล้ำกลาย

ชาวบ้านปางยางและบ้านขุนกูนให้ความเคารพนับถือและเชื่อว่า เก้าไฮ ต้นนี้เป็นต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ประจำหมู่บ้าน หรือประจำดอยปางยางแห่งนี้ ถ้าเจ็บป่วยอะไร ก็มาบนบานสานกล่าวกับต้นไม้ต้นนี้ใครจะไปทำงานต่างจังหวัด เมื่อผ่าน ต้นไม้ต้นนี้ ต้องบอกกล่าวเพื่อเป็นการอำลามาก็ไหว้ต้นไม้ต้นนี้เปรียบเสมือนเสื้อบ้านปางยางนั่นเอง

หากใครจะมาเที่ยวเยี่ยมดูต้นไม้ต้นนี้ แล้วอย่าลืม แวะขึ้นไปบ้านปางยาง เพราะหมู่บ้านปางยางนี้เป็นหมู่บ้าน ของโครงการหลวง มี ผลไม้พืชผัก เยอะแยะมากมายให้ทุกท่านได้เที่ยวได้ชมหรือ ซื้ออุดหนุนชาวบ้าน ผลไม้หลักๆของชาวบ้านที่นี่ก็คือ องุ่นดำไร้เมล็ด สตรอว์เบอร์รี่ และมีนาขั้นบันไดที่สวยงามอีกด้วย