แม้พาสปอร์ตไทยจะไม่สามารถลดค่าเข้าชมใดๆได้ในรัฐราชสถาน แต่บัตรเข้าชมพระราชวังไจปู้ร์เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา มีหางบัตรซึ่งสามารถใช้เข้าชมป้อมไจการ์จฟรี แต่มีเงื่อนไขว่าต้องใช้ภายใน 1 สัปดาห์ วันนี้จึงเป็นวันสุดท้ายก่อนที่บัตรจะหมดอายุ ผมจึงไม่รอช้าที่จะโบกออโต้ริกซอว์ เพื่อพาผมไปชม

คนขับออโต้ริกซอว์ซึ่งเป็นเด็กวัยรุ่นบิดคันเร่ง พาผมตะบึงขึ้นเขาที่สูงชัน โดยมีจุดหมายที่ป้อมไจการ์จ (Jaigarh Fort) ซึ่งอยู่ทิศเหนือของตัวเมืองไจปู้ร์เช่นเดียวกับป้อมแอมเบอร์ แต่อยู่ในตำแหน่งบนเทือกเขาที่สูงกว่า หรือพูดง่ายๆคือ ป้อมไจการ์จเป็นแนวกำแพงที่สร้างล้อมป้อมแอมเบอร์อีกที สาเหตุที่สร้างเช่นนี้เนื่องจากก่อนที่พระราชวังไจปู้ร์จะย้ายมาอยู่ในตำแหน่งใจกลางเมืองสีชมพูเหมือนเช่นปัจจุบัน พระราชวังของมหาราชานั้นตั้งอยู่ภายในป้อมแอมเบอร์ เพื่อความปลอดภัยจึงจำเป็นต้องสร้างป้อมและแนวกำแพงซ้อนทับอีกชั้น ป้อมไจการ์จจึงเป็นป้อมปราการขนานแท้ที่ปราศจากพระราชวัง

ผมเดินยิ้มแฉ่งผ่านประตูเข้าสู่ป้อมไจการ์จโดยไม่ต้องจ่ายค่าเข้า แต่แล้วรอยยิ้มนั้นก็ค่อยๆหุบลงเมื่อสายตามองเห็นทางเดินที่ทอดยาวไปตามแนวกำแพงที่ยาวเหยียด โอ้! อะไรมันจะช่างยิ่งใหญ่ และยาวไกลขนาดนี้ ตลอดทางเดินมีเพียงแนวกำแพงแข็งๆทื่อๆ ที่ปราศจากลวดลายใดๆ แต่ด้วยตำแหน่งที่ตั้งอยู่บนเทือกเขาทำให้สายตาได้ผ่อนคลายไปกับทิวทัศน์ของขุนเขา ที่มีแนวกำแพงทอดตัวยาวดั่งงูเลื้อย

ไม่ใช่ทำหน้าที่เพียงแค่ป้องกันข้าศึก แต่แนวกำแพงสูงของป้อมไจการ์จยังมีหน้าที่รองรับน้ำฝนบนยอดเขา โดยส่งน้ำฝนไปเก็บที่ถังน้ำใต้ดินขนาดยักษ์ จำนวน 3 ถัง มีความจุรวมกันถึง 60 ล้านแกลลอน ซึ่งน้ำนี้จะถูกส่งไปยังพระราชวังในป้อมแอมเบอร์ ที่อยู่ต่ำลงไป นี่เองที่เป็นเหตุผลว่าทำไมมหาราชาแห่งไจปู้ร์ จึงสามารถใช้ชีวิตภายในป้อมแอมเบอร์ที่ตั้งอยู่บนเทือกเขาได้

แม้ป้อมไจการ์จจะไม่มีพระราชวังเหมือนกับป้อมปราการแห่งอื่น แต่ที่นี่มีไฮไลท์อยู่ที่ปืนใหญ่ไจวัน (Jaivan) ซึ่งเป็นปืนใหญ่ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก ด้วยความยาวถึง 20 ฟุต และน้ำหนักมากถึง 50 ตัน ซึ่งนี่กระมั่งที่เป็นกุญแจดอกสำคัญที่ทำให้เมืองแห่งนี้ได้รับการตั้งชื่อว่าไจปู้ร์ หรือชัยปุระ อันมีความหมายว่าเมืองแห่งชัยชนะ

ทีแรกผมคิดว่าการเดินทางจากป้อมไจการ์จสู่ป้อมนาหาร์การ์จจะต้องกลับลงสู่ที่ราบ แต่เด็กหนุ่มผู้ขับออโต้ริกซอว์ไม่ได้ทำเช่นนั้น แต่เขาพาผมไปตามเส้นทางที่เกิดจากการทับถมของดินบนแนวกำแพงป้อมปราการ ในเวลานี้ผมจึงได้สัมผัสว่าแนวกำแพงเมืองไจปู้ร์นั้นยิ่งใหญ่และยาวไกลเพียงใด