เพราะการไม่มีตู้เย็นเป็นเหตุ ทำให้ชาวตะวันตกหมายปองเครื่องเทศที่นอกจากใช้ปรุงรสอาหารแล้ว ยังสามารถใช้ในการถนอมอาหาร และถ้าแผ่นดินยุโรปสามารถปลูกเครื่องเทศได้ พวกเขาคงไม่ทำตัวเป็นนักกล้าม ที่เดินทางมาเบ่งอำนาจและยึดครองดินแดนในคาบสมุทรมาเลเซีย แหล่งผลิตเครื่องเทศอันดับหนึ่งของโลก
![su781ifhpku0](/f/39531/61d3af61c6385e6e7b786d0e.jpg)
![lfzx9bwhwuxt](/f/39531/61d3af52c6385e6e7b786d0d.jpg)
โปรตุเกสคือชาติแรก ที่สามารถเดินเรือผ่านแหลมกู๊ดโฮปในทวีปอาฟริกา มาสู่ทวีปเอเชียได้สำเร็จและยึดครองมะละกา เมืองท่าที่เป็นดาวเด่นของคาบสมุทรมาเลเซียไปครอบครองในปีค.ศ.1511 เส้นทางเดินเรือถูกโปรตุเกสเก็บเป็นความลับอยู่นาน
![bn2uydkpgbei](/f/39531/61d3af9e02b78d6e826fd079.jpg)
![6mij6rgybhog](/f/39531/61d3af92c6385e6e7b786d0f.jpg)
แต่ไม่ว่ายุคสมัยไหนก็มักมีหนอนบ่อนไส้เกิดขึ้นเสมอ เมื่อ ยาน ฮูเกน วาน ลินโชเทน (Jan Huygen Van Linschoten) ชาวดัตช์ที่เคยทำงานอยู่ในกองเรือของโปรตุเกส เอาความลับของเส้นทางเดินเรือไปพิมพ์เป็นแผนที่อย่างละเอียดยิบ ทำให้ประเทศบ้านเกิดอย่างฮอลันดาไม่รอช้าที่จะนำกองเรือออกเดินทางสู่เอเชียตามเส้นทางของหนอนบ่อนไส้ ในปีค.ศ.1595 และแค่ 1 ปีให้หลัง กองเรือฮอลันดาก็สามารถยึดครองบันเตน เมืองท่าทางทิศตะวันตกของเกาะชวาได้สำเร็จ และเป็นจุดสิ้นสุดของอาณาจักรมะตะรัมที่ปกครองดินแดนชวากลางในเวลาต่อมา
![50fhhbgaxvpr](/f/39531/61d3afdfdf1d746e6948fc9c.jpg)
![gfeqsp5tko2q](/f/39531/61d3afd602b78d6e826fd07a.jpg)
เรื่องราวชักสนุกเมื่อไส้สุดเก๋าอย่างโปรตุเกส ถูกหนอนหน้าใหม่อย่างฮอลันดามายืนเบ่งกล้ามอยู่ในคาบสมุทรเดียวกัน การต่อสู้อย่างดุเด็ดเผ็ดมันเพื่อเป็นผู้ผูกขาดการค้าเครื่องเทศจึงเริ่มขึ้น แต่แม้จะเก๋าอย่างไง สุดท้ายแล้วคลื่นลูกใหม่ก็ขึ้นมาแทนคลื่นลูกเก่าอยู่วันยังค่ำ โปรตุเกสจึงต้องรับเอาความพ่ายแพ้ใส่เรือแล้วล่องทะเลกลับบ้าน
![09be5d6dsp0z](/f/39531/61d3b018c6385e6e7b786d11.jpg)
![acqb976g0n1z](/f/39531/61d3b00cc6385e6e7b786d10.jpg)
แม้จะได้มะละกามาครอบครอง แต่ก็เข้าตำราลูกนอกไส้ ชาวดัตช์แห่งฮอลันดาจึงไม่ดูดำดูแดง โดยหันมาพัฒนาลูกหม้ออย่างเมืองจาการ์ต้าบนแผ่นดินเกาะชวาให้เป็นดาวดวงใหม่แทนที่มะละกา พร้อมเปลี่ยนชื่อเป็นบาตาเวีย และในเวลานี้ผมก็มายืนอยู่ที่หน้าสถานีรถไฟโกตา อันเป็นจุดศูนย์กลางของโกตา (Kota) หรือเมืองบาตาเวีย (Batavia) อดีตเมืองท่าอันรุ่งโรจน์สมัยดัตช์ครองเมือง
![vv8dt3qy4cau](/f/39531/61d3b08302b78d6e826fd07d.jpg)
![rtdgozfns106](/f/39531/61d3b07b02b78d6e826fd07c.jpg)
![t6a7ugycrvdw](/f/39531/61d3b06202b78d6e826fd07b.jpg)
ถนน Pintu Besar Utara ที่ทอดตัวอยู่หน้าสถานีรถไฟนั้นมากไปด้วยบ้านเรือนและอาคารขนาดใหญ่อันเป็นเงาอดีตที่ตกทอดมาจากยุคอาณานิคมดัตช์ โดยเหล่าอาคารขนาดใหญ่ล้วนถูกดัดแปลงเป็นพิพิธภัณฑ์ ที่โกตาจึงมีพิพิธภัณฑ์จำนวนมากให้ผู้หลงใหลในกลิ่นอายประวัติศาสตร์ได้เที่ยวชม
![5672yazeyv0u](/f/39531/61d3b0c602b78d6e826fd07e.jpg)
![odbz01dux8px](/f/39531/61d3b0b8df1d746e6948fc9d.jpg)
![6uxu18h2ditt](/f/39531/61d3b0a5fa4ae66e639992ec.jpg)
ผมเดินทอดน่องไปตามคลอง Ciliwung หรือคลองท่าเรือ (Haven Kannaal) ที่ทอดตรงสู่อ่าวบาตาเวีย โดยมีสะพาน Engelse Brug ที่สามารถยกเปิดได้เป็นสัญลักษณ์ แม้น้ำในคลองจะไม่ใส แต่ก็ยังคงทำหน้าที่เป็นกระจกสะท้อนเงาอดีตของเหล่าบ้านเรือนยุคอาณานิคมที่ขนานไปตามสองฝั่งคลอง
![zfnlz6bkca4r](/f/39531/61d3b117c6385e6e7b786d12.jpg)
![chv6n67ie9hj](/f/39531/61d3b104fa4ae66e639992ed.jpg)
![t7jcdr2u12ud](/f/39531/61d3b0f502b78d6e826fd07f.jpg)
แล้วคลองท่าเรือก็พาผมเดินมาสู่ท่าเรือซุนดา เกลาปา (Pelabuhan Sunda Kelapa) ซึ่งตั้งอยู่ที่ปากอ่าวบาตาเวีย บริเวณนี้จึงมากไปด้วยเรือประมงและเรือสินค้าที่จอดเรียงเป็นแนวยาว เรือที่มีขนาดใหญ่โตเหล่านี้ล้วนโดดเด่นด้วยหัวเรือที่แหลมเปรี๊ยวชี้สู่ท้องฟ้า
![ywic2fu0hq4s](/f/39531/61d3b17602b78d6e826fd080.jpg)
![m6ran1gy9wrq](/f/39531/61d3b16adf1d746e6948fc9e.jpg)
![xi0wengvkuhx](/f/39531/61d3b156c6385e6e7b786d13.jpg)
แม้ชื่อบาตาเวียจะกลายเป็นอดีตนับตั้งแต่อาณานิคมของดัตช์สิ้นสุดลง แต่เชื่อว่าความคึกคักของท่าเรือซุนดา เกลาปาในวันนี้ คงไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าเมืองท่าบาตาเวียในยุคสงครามเครื่องเทศที่ผ่านมา
![nzimd8qhryhq](/f/39531/61d3b1a1fa4ae66e639992ee.jpg)
![cqga0q4amvpk](/f/39531/61d3b194c6385e6e7b786d14.jpg)
![xlaz9910woer](/f/39531/61d3b18adf1d746e6948fc9f.jpg)
ฝั่งตรงข้ามท่าเรือเป็นที่ตั้งของหอคอยสูง ยอดสีแดงนามว่า หอคอยสยาห์บันดาร์ (Menara Syahbandar) สร้างขึ้นในปีค.ศ.1839 เพื่อเป็นโกดังเก็บเหล่าเครื่องเทศทั้งลูกจันทร์ พริกไทย รวมถึงชา กาแฟ ของชาวดัตช์ ในนามบริษัท Dutch East India
![b3pefnwq5vnc](/f/39531/61d3b1e3df1d746e6948fca0.jpg)
![s8u3rqvkoif5](/f/39531/61d3b1d702b78d6e826fd081.jpg)
น่าแปลกที่โกดังแห่งนี้มีปืนใหญ่หลายกระบอกแทรกตัวอยู่ตามแนวกำแพง เพราะหอคอยแห่งนี้ไม่ได้ทำหน้าที่แค่เพียงโกดัง หากแต่ทำหน้าที่เป็นป้อมปราการเพื่อปกป้องเหล่าเครื่องเทศ ที่มีค่าประดุจทอง แต่ในวันนี้หน้าที่ที่ยิ่งใหญ่นั้นได้ยุติลง หอคอยเครื่องเทศแห่งนี้จึงแปรสภาพเป็นพิพิธภัณฑ์บาฮารี (Museum Bahari) หรือพิพิธภัณฑ์ทางทะเลที่บอกเล่าเรื่องราวการเดินเรือและท่าเรือบาตาเวียในอดีต
![hkivsnkcb7qe](/f/39531/61d3b253df1d746e6948fca1.jpg)
![d9ctivz2j5q7](/f/39531/61d3b24302b78d6e826fd082.jpg)
![pqmwdhyyedl3](/f/39531/61d3b223fa4ae66e639992ef.jpg)
กระทิงเปลี่ยวเที่ยวโลกกว้าง
วันจันทร์ที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2565 เวลา 11.14 น.